خبرگزاری راسک: به نقل از سیانان، در روزهایی که جهان با تنشهای فزاینده و دگرگونیهای ژئوپولیتیک روبهرو است، رهبران قدرتمند و جنجالی جهان از ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، گرفته تا نارندرا مودی، نخستوزیر هند در شهر بندری تیانجین چین به دعوت شی جینپینگ گردهم آمدند. این نشست، بخشی از اجلاس دو روزۀ «سازمان همکاری شانگهای» (SCO)، بهعنوان یکی از بزرگترین رویدادهای دیپلماتیک سال در آسیا برگزار میشود؛ اجلاسی که بیجینگ آن را vitrine جدیدی برای نمایش نقش خود بهعنوان یک قدرت جهانی معرفی کرده است. هدف این سازمان، که سالهاست به ابتکار چین و روسیه تقویت شده، بازتعریف توازن قدرت جهانی در برابر نهادها و پیمانهای تحت رهبری غرب عنوان میشود. پکن، با آیینهای تشریفاتی گسترده، میکوشد جایگاه خویش را بهعنوان «محور ثبات و معماری نظم نوین» برجسته سازد؛ آنهم در زمانیکه ایالات متحده تحت ریاستجمهوری دونالد ترامپ، بهجای رهبری، بیشتر درگیر شکستن پیمانها و آغاز جنگهای تجاری تازه است.
پوتین صبح یکشنبه با فرش سرخ وارد تیانجین شد و شراکت استراتژیک روسیه و چین را «نیروی ثباتبخش جهان» توصیف کرد. او در گفتوگو با خبرگزاری شینهوا مدعی شد که مسکو و بیجینگ «در ساخت یک نظم چندقطبی و عادلانه جهانی همسو هستند»؛ پیامی آشکار علیه نظم بینالمللی تحت رهبری امریکا. این در حالی است که تنها چند روز پیش، روسیه یکی از شدیدترین حملات هوایی خود را بر اوکراین انجام داد، اما فشارهای جهانی علیه کرملین همچنان بیاثر مانده است. حضور مودی نیز به این نشست اهمیت ویژه داده است. او سال گذشته اجلاس قزاقستان را تحریم کرده بود، اما این بار در حالی به چین سفر کرده که روابط دهلینو و واشنگتن دچار تنش شده است. برخی تحلیلگران این حضور را شکستی برای تلاش امریکا در جذب هند بهعنوان وزنهای در برابر چین میدانند.
علاوه بر هند، رهبران کشورهایی چون ایران، پاکستان، بلاروس، قزاقستان، قرغیزستان، تاجیکستان و ازبکستان نیز در اجلاس شرکت دارند؛ کشورهایی که رویهمرفته نزدیک به ۴۰ درصد جمعیت جهان و بخش بزرگی از منابع انرژی سیاره را در اختیار دارند. رابعه اختر، کارشناس روابط بینالملل در پاکستان، در گفتوگو با رسانهها گفت:
«شی جینپینگ میخواهد نشان دهد که چین تنها یک بازیگر نیست، بلکه معمار و میزبان اصلی نظم منطقهای در اوراسیاست؛ نظمی که میتواند رقابت قدرتها را به همزیستی مدیریتشده بدل کند.»
این اجلاس تنها مقدمهای برای یک رویداد بزرگتر است: رژه نظامی عظیم در بیجینگ. مقامات چینی میگویند این رژه، در هشتادمین سالگرد پایان جنگ جهانی دوم، قدرت نظامی فزایندۀ چین را به نمایش خواهد گذاشت. انتظار میرود پوتین، شهباز شریف نخستوزیر پاکستان، و مسعود پزشکیان رئیسجمهور ایران نیز در این رژه حضور داشته باشند. انتخاب تیانجین نیز بار نمادین دارد؛ شهری که در قرن نوزدهم زیر فشار استعمارگران غربی و ژاپن گشوده شد و خاطرهای تاریخی از سلطه بیگانگان در حافظه جمعی چین برجای گذاشته است. با وجود شکوه تشریفات و وزن سیاسی این نشست، بسیاری از ناظران نسبت به دستاورد عملی آن تردید دارند. کارشناسان میگویند تا زمانیکه اختلافات درونی اعضا و تنشهای آنها با کشورهای بیرونی حل نشود، سازمان همکاری شانگهای بیشتر به «ویترینی سیاسی» شباهت خواهد داشت تا نهادی مؤثر برای ادغام اقتصادی و امنیتی.
با این حال، برای شی جینپینگ، همینکه توانسته رهبرانی با دیدگاهها و نظامهای سیاسی کاملاً متفاوت را بر یک میز گردهم آورد، خود یک پیروزی دیپلماتیک بهشمار میرود؛ پیامی به واشنگتن و اروپا که چین امروز، دیگر تنها بازیگر منطقهای نیست، بلکه مدعی معمار اصلی نظم نوین جهانی است.
نویسنده: سیمون مککارتی
شی جینپینگ با فرش سرخ از پوتین و مودی استقبال کرد
