خبرگزاری راسک: نصیر احمد اندیشه، سفیر افغانستان در سوئیس، با انتقاد شدید از عملکرد رزا اوتونبایوا، نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل و رئیس یوناما در افغانستان، ماموریت سه‌ساله او را «کاملاً ناامیدکننده» غیر موثر و خنثی توصیف کرده است. او روز یک‌شنبه، ۱۶ سنبله، در یادداشتی در شبکه اجتماعی اکس نوشته است که برای افغانستان تحت حاکمیت طالبان، به شخصی مانند «رزا لوکزامبورگ» نیاز بود تا با جسارت و شجاعت برای آزادی و عدالت دادخواهی کند، اما ماموریت اوتونبایوا در این زمینه ناکام و کاملأ خنثی بوده است.
اندیشه تأکید کرده که نماینده بعدی سازمان ملل باید فعال‌تر، جسورتر و دوراندیش‌تر باشد تا بتواند در برابر نقض گسترده حقوق بشر و خشونت‌های طالبان، به ویژه علیه زنان، موضع جدی اتخاذ کند و از مردم افغانستان حمایت واقعی نماید.
پیش از این نیز انتقادهایی گسترده از سویی فعالان مدنی و حقوق بشر افغانستان از عملکرد یوناما به ویژه شخص رزا اوتونبایوا مسوول این اداره مطرح شده بود. نصیر احمد فایق، نماینده افغانستان در سازمان ملل، در ۲۷ حوت ۱۴۰۳ اعلام کرده بود که اوتونبایوا نتوانسته از صلاحیت‌هایی که شورای امنیت به یوناما تفویض کرده، به درستی استفاده کند. او افزوده بود که این سازمان باید در مسیر «دیالوگ ملی» و تشکیل حکومت فراگیر گام بردارد، نه صرفاً گفت‌وگوهای پشت درهای بسته با طالبان. چهره‌های سیاسی، فعالان مدنی و حقوق بشر بارها به بی‌توجهی یوناما و گفت‌وگوهای پنهانی مسوول این اداره با طالبان اعتراض کرده و خواستار شفافیت و مشارکت واقعی مردم در تصمیم‌گیری‌ها شده‌اند. شماری از زنان معترض نیز در ۵ قوس ۱۴۰۳، به مناسبت روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان، در بیناینه‌ای از بی‌تفاوتی سازمان ملل و یوناما انتقاد کردند و اعلام نمودند که جامعه جهانی تاکنون هیچ اقدام جدی در برابر «جنایات ضد بشری» طالبان انجام نداده است.
به باور بسیاری از فعالان حقوق بشر و جامعه مدنی، محافظه‌کاری و رویکرد منفعلانه رئیس یوناما طی چهار سال گذشته، سبب شده است که خشونت و نقض حقوق بشر طالبان عملاً نادیده گرفته شود. اعضای جنبش‌های اعتراضی زنان افغانستان جدید مورد رزا اوتونبایوا مسوول یوناما را در برخی نشست‌های بین‌المللی، به رفتار محافظه‌کارانه و لابی‌گری که زمینه مشروعیت‌بخشی غیرمستقیم به طالبان را فراهم کرده است، متهم کردند.
پس از تسلط طالبان بر افغانستان در سال ۱۴۰۰، موارد گسترده نقض حقوق بشر، به ویژه علیه زنان گزارش شده است، اما یوناما در بسیاری موارد واکنش جدی نشان نداده و تنها با نشر بیانیه‌های محافظه‌کارانه اکتفا کرده است. فعالان حقوق بشر معتقدند سکوت یا موضع محافظه‌کاران رئیس یوناما این پیام را به طالبان منتقل کرده است که می‌توانند بدون پاسخ‌گویی به خشونت‌ها و قوانین تبعیض‌آمیز خود ادامه دهند.
به باور ناظران، این ناکارآمدی و محافظه‌کاری یوناما شکاف عمیقی میان سازمان ملل و جامعه افغانستان ایجاد کرده و به اعتبار این سازمان نیز صدمه جدی وارد کرده است. رزا اوتونبایوا، که پیش‌تر بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۱ رئیس‌جمهور قرغیزستان و چند دوره وزیر خارجه این کشور بود، ریاست هیئت معاونت سازمان ملل در افغانستان – یوناما را بر عهده داشت و ماموریت او روز شنبه، ۱۴ سنبله، پایان یافت.
