خبرگزاری راسک: بخش زنان سازمان ملل متحد در تازهترین گزارش خود هشدار داده است که ازدواجهای زودهنگام و زیر سن در افغانستان پس از بازگشت طالبان به قدرت، بهشکل بیسابقهای افزایش یافته است، روندی که به باور این اداره بینالمللی، سلامت زنان و کودکان را با تهدید جدی روبهرو کرده است.
بر اساس این گزارش، که روز یکشنبه، ۱۶سنبله، منتشر شد، تنها در سال ۲۰۲۳ نزدیک به ۳۰ درصد دختران افغانستانی پیش از رسیدن به سن هجده سالگی ازدواج کردهاند و حدود ۱۰ درصد آنها کمتر از پانزده سال داشتهاند. به گفته این سازمان، فشار فقر، نبود فرصتهای آموزشی و محدودیتهای اجتماعی دختران، خانوادهها را واداشته تا ازدواج را بهعنوان یک «راه بقا» انتخاب کنند.
این سازمان هشدار داده است که چنین وضعیتی به افزایش چشمگیر بارداریهای نوجوانان و بالا رفتن مرگومیر مادران میانجامد. تخمینها نشان میدهد که تا سال ۲۰۲۶، بارداریهای زودرس در افغانستان ۴۵ درصد افزایش خواهد یافت و خطر مرگ مادران بیش از ۵۰ درصد بالا خواهد رفت.
در ادامه گزارش تأکید شده است که دخترانی که از آموزش محروم میشوند، در معرض ازدواجهای اجباری و بارداریهای خطرناک قرار میگیرند. بسته ماندن مکاتب متوسطه و دانشگاهها برای دختران و ممنوعیت تحصیل در رشتههای طب و قابلهگی در دسامبر ۲۰۲۴، راه تربیت کادر صحی زن را نیز از میان برده و بحران خدمات درمانی را تشدید کرده است.
اما مسئله تنها به فقر و نبود آموزش محدود نمیشود. واقعیت این است که محرومیت دختران از آموزش، زمینهساز مستقیم افزایش ازدواجهای زیر سن است؛ سیاستی که خود طالبان آن را تحمیل کردهاند. افزون بر آن، گزارشهای محلی نشان میدهد که بسیاری از اعضای طالبان، بهویژه در مناطق دورافتاده، مردم را مجبور میکنند تا دختران خردسالشان را به عقد آنها درآورند.
در چهار سال گذشته، نهادهای حقوق بشری دهها نمونه مستند از قربانیان این ازدواجها را ثبت و منتشر کردهاند؛ روایتهایی از دخترانی که برخلاف میل خود و در سنین پایین به ازدواج جنگجویان طالبان درآمدهاند. این نمونهها نشان میدهد که افزایش ازدواجهای اجباری نه تنها پیامد غیرمستقیم سیاستهای طالبان است، بلکه در بسیاری موارد، خود این گروه عامل و مجری اصلی چنین ازدواجهایی بوده است.
فعالان حقوق بشر به این باور اند که نمایش چنین الگوهایی، در کنار فشارهای فقر و محرومیت از آموزش، یک چرخهی خطرناک را شکل داده است. به باور آنها نسلی که فرصت تحصیل ندارد، در کودکی به ازدواج و بارداری اجباری کشانده میشود و با خطر جدی مرگ، بیماری و فقر دائمی روبهرو میگردد.
سازمان زنان ملل متحد تأکید کرده است که جامعه جهانی باید فوراً برای حمایت از زنان و دختران افغانستانی دست به اقدام بزند. به باور این نهاد، تمرکز کمکها باید بر توانمندسازی زنان باشد و منابع بهطور مستقیم در اختیار نهادهای محلی زنان قرار گیرد؛ در غیر آن، افغانستان با از دست دادن یک نسل کامل مواجه خواهد شد.