نویسنده: مارتین فورنوسک
خبرگزاری راسک: ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه، روز سه‌شنبه، ۲ سپتمبر، اعلام کرد که مسکو آماده است در زمینه نیروگاه هسته‌ای زاپوریژژیا وارد «همکاری سه‌جانبه» با ایالات متحده و اوکراین شود. به گزارش خبرگزاری دولتی «نووستی»، این سخنان در جریان دیدار پوتین با نخست‌وزیر اسلواکیا، روبرت فیکو، در پکن مطرح شد. این موضع‌گیری تازه، نشانه‌ای از تغییر ظاهری در سیاست مسکو تلقی می‌شود؛ زیرا کرملین پیش‌تر هرگونه تغییر در روند نظارت بر این نیروگاه را قاطعانه رد کرده بود. با این حال، هنوز ابعاد و جزییات چنین همکاری احتمالی روشن نیست. نیروگاه هسته‌ای زاپوریژژیا که در شهر انرهودار ولایت زاپوریژژیا موقعیت دارد، بزرگ‌ترین تاسیسه هسته‌ای اروپا است. این مرکز از سال ۲۰۲۲ تحت اشغال روسیه قرار گرفته و هرچند در کنترول نیروهای روسی است، اما در حال حاضر فعالیت تولید برق ندارد.
دونالد ترامپ، رییس‌جمهور ایالات متحده، که وعده داده برای پایان جنگ میان مسکو و کی‌یف توافق صلحی به میان آورد، پیش‌تر گفته بود که سرنوشت این نیروگاه می‌تواند بخشی از توافق نهایی باشد. او در دیداری با ولودیمیر زلنسکی در ماه مارچ پیشنهاد کرده بود که واشنگتن می‌تواند برای تضمین امنیت، اداره این تاسیسه را برعهده گیرد و حتی مالکیت آن را کسب کند. اما وزارت خارجه روسیه در واکنش تأکید کرده بود که زاپوریژژیا یک «دارایی روسیه» است و انتقال آن به اوکراین یا کشور دیگر غیرممکن خواهد بود. مسکو در سال ۲۰۲۲ به‌گونه‌ای غیرقانونی این ولایت و سه ولایت دیگر اوکراین را ضمیمه خاک خود اعلام کرد؛ هرچند هرگز نتوانست کنترول کامل بر آن مناطق داشته باشد.
در سوی دیگر، دولت اوکراین خواهان بازگرداندن نیروگاه به کنترل کی‌یف است و مسکو را متهم می‌کند که از آن به‌عنوان ابزار «باج‌گیری هسته‌ای» بهره می‌برد. اکنون پرسش اصلی این است که آیا سخنان تازه‌ی پوتین به معنای تغییری واقعی در سیاست کرملین است یا صرفاً بخشی از تاکتیک‌های همیشگی روسیه؛ چرا که مسکو در گذشته بارها وعده‌های خود درباره اوکراین را پس گرفته و همواره به دنبال تحقق اهداف حداکثری خود بوده است.
