خبرگزاری راسک: با پیشبرد پروژههای بزرگ آبی از سوی طالبان، نگرانیها در سطح منطقه رو به افزایش است. کارشناسان میگویند اگرچه واکنش فعلی کشورهای همسایه نسبتاً ملایم و محتاطانه است، اما با تکمیل و گسترش این طرحها، احتمال بالا گرفتن اختلافات سیاسی و دیپلماتیک بهطور جدی وجود دارد. مقامهای طالبان در سالهای اخیر با شعار تأمین امنیت غذایی و توسعه کشاورزی، اقدام به اجرای پروژههایی چون کانال «قوشتپه» برای انحراف آب آمودریا و نیز ساخت سدهای متعدد بر روی رودخانه هلمند کردهاند؛ اقداماتی که بهویژه در ایران، ازبیکستان و ترکمنستان نگرانیهای گستردهای برانگیخته است. ایران تنها کشوری است که با افغانستان در سال ۱۹۷۳ میلادی معاهدهای رسمی در زمینه آب رود هلمند امضا کرده است. این معاهده هرگز بهطور کامل اجرا نشد و همواره منبع مناقشات بوده است، بهویژه پس از آغاز ساخت سدهای جدید در جنوب افغانستان که تهران آن را مانع جدی در جریان یافتن حقابه خود میداند. ایران که با خشکسالی شدید در مرزهای شرقیاش روبهرو است، بارها تأکید کرده این سدها باعث خشک شدن دریاچههایش شدهاند.
طالبان اما با استناد به تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی میگویند حجم آب کافی برای رهاسازی بیشتر به ایران وجود ندارد. محمد فائضی، کارشناس مدیریت منابع آب، در گفتوگو با خبرگزاری فرانسه هشدار داده است که هرچند تنشها اکنون محدود به اظهارات دیپلماتیک است، اما با تکمیل پروژههای زیربنایی این گروه، احتمالاً به مرحله خطرناکتری خواهد رسید. طالبان در عین حال مدعیاند که سوءمدیریت حکومتهای گذشته سبب شده افغانستان نتواند از حق واقعی خود در منابع آبی بهره ببرد. این گروه اکنون بهعنوان بازیگری تازهوارد در موضوع حساس آمودریا ظاهر شده است؛ رودی که تقسیم آب آن براساس توافقنامههای دوران شوروی سابق میان کشورهای آسیای میانه تنظیم میشود. کانال قوشتپه که طالبان اجرای آن را با شتاب پیش میبرند، بنا بر آمار میتواند تا ۲۱ درصد از آب آمودریا را منحرف کرده و حدود ۵۶۰ هزار هکتار زمین در شمال افغانستان را زیر کشت ببرد. مقامهای این گروه تأکید میکنند پروژه یادشده تهدیدی جدی برای سطح آب آمودریا نخواهد بود و آن را راهی حیاتی برای امنیت غذایی کشور میدانند. ذبیحالله میری، مسئول این پروژه، در بازدیدی از ولایت فاریاب گفته است: «آب کافی وجود دارد، بهویژه هنگام طغیان آمودریا که حاصل از ذوب یخچالهاست.»
با این حال، ازبیکستان، ترکمنستان و حتی قزاقستان نسبت به تبعات آن هشدار داده و آن را تهدیدی برای منابع آبی آسیای مرکزی و دریاچه در حال خشک شدن آرال عنوان کردهاند. به گفته محمد فائضی، «مهم نیست که امروز لحن کشورها دوستانه است؛ زمانی که کانال به بهرهبرداری برسد، پیامدهای واقعی آن آشکار خواهد شد.» در همین حال، شهر کابل با جمعیتی نزدیک به هشت میلیون نفر بهدلیل سوءمدیریت و کاهش منابع زیرزمینی با بحران جدی آب روبهرو است. طالبان تلاش دارند با احیای پروژههای قدیمی و اجرای طرحهای تازه، بخشی از نیازها را از طریق رودخانه کابل تأمین کنند. اگرچه تاکنون آب عامل اصلی اختلاف میان کابل و اسلامآباد نبوده، اما نبود هیچگونه سازوکار همکاری رسمی میان دو کشور در مدیریت رودخانه کابل میتواند در آینده منشأ تنش شود. پاکستان خود با کمآبی شدید دست به گریبان است و پس از لغو یک معاهده مهم آبی از سوی هند، بیش از پیش تحت فشار قرار گرفته است.
ملا هبتالله: آموزش دینی دختران جواز شرعی ندارد
درگیری لفظی در هرات به کشته شدن یک عضو طالبان انجامید
شمار قربانیان حادثه ترافیکی شاهراه هرات – کابل به ۷۱ تن رسید
جسد یک جوان از رود کوکچه در بدخشان پیدا شد
نصیراحمد فایق: استقلال زمانی است که افغانستان از اشغال طالبان رهایی یابد
دو عضو طالبان در پنجشیر کشته شدند
گروه ضد طالبان در هرات: آمر کنترول حوزه دهم امنیتی طالبان از پا درآمد