پزشکان بدون مرز: ترس از بازداشت، دسترسی مهاجران افغانستانی در پاکستان به خدمات صحی را فلج کرده است

خبرگزاری راسک: در گزارشی تازه، سازمان بین‌المللی «پزشکان بدون مرز» نسبت به وخامت شرایط صحی مهاجران افغانستانی در پاکستان هشدار داد و اعلام کرد که موج روزافزون ترس از بازداشت و اخراج، نه‌تنها مانع دسترسی این افراد به مراقبت‌های درمانی شده، بلکه سلامت روانی‌شان را نیز به‌شدت تهدید می‌کند. این سازمان روز سه‌شنبه ۱۵ جولای، اعلام کرد که از زمان آغاز کارزار اخراج اجباری مهاجران از سوی دولت پاکستان در نوامبر ۲۰۲۳، بسیاری از شهروندان افغانستان، حتی آن‌هایی که دارای مدارک قانونی اقامت هستند، دیگر احساس امنیت نمی‌کنند و در وضعیت بی‌سرنوشتی به‌سر می‌برند.
با وجود اعلام تعلیق موقت روند اخراج دارندگان کارت اقامت تا آغاز جولای ۲۰۲۵، پزشکان بدون مرز تأکید کرده است که این تصمیم نتوانسته از اضطراب فراگیر میان مهاجران بکاهد. یکی از مهاجران افغانستانی که در مرکز صحی پزشکان بدون مرز در ایالت بلوچستان تحت درمان قرار دارد، می‌گوید: «از روزی که اعلان اخراج‌ها شروع شد، ما به‌طور دایمی در وحشت زندگی می‌کنیم. بیرون رفتن برایمان خطرناک است. کودکان شب‌ها خواب ندارند. همه منتظر اند که پولیس چه زمانی در خانه را می‌کوبد.»
این فضای وحشت، به‌گفته پزشکان بدون مرز، باعث شده که بسیاری از بیماران از مراجعه به مراکز درمانی خودداری کنند، به‌ویژه آن‌هایی که با بیماری‌های مزمن مواجه‌اند و به مراقبت‌های منظم و طولانی‌مدت نیاز دارند. در یکی از تماس‌های تلفنی ثبت‌شده با یک کارمند این سازمان، مهاجر افغانستانی دیگری چنین اظهار داشته است: «نمی‌توانم برای درمان به شفاخانه بروم، چون می‌ترسم پولیس مرا بگیرد و رد مرز کند. حالا دارو نمی‌گیرم و درد می‌کشم.»
پزشکان بدون مرز هشدار داده که این وضعیت برای زنان مهاجر افغانستانی حتی وخیم‌تر است. حضور در مکان‌های عمومی، تنها در صورت همراهی با یک مرد محرم ممکن است و به‌دلیل فضای ترس‌آلود و افزایش ایست‌های بازرسی، بسیاری از مردان جرأت بیرون رفتن را ندارند. در نتیجه، زنان از دسترسی به خدمات اولیه صحی محروم می‌مانند. ژو ویبینگ، مدیر بین‌المللی این سازمان، وضعیت را فاجعه‌بار خوانده و تأکید کرده است: «ما نگران وضعیت هزاران مهاجر افغانستانی هستیم که سال‌ها در پاکستان زندگی کرده‌اند. امروز آن‌ها خانه، درآمد و سلامت‌شان را از دست می‌دهند و زیر بار وحشت شبانه‌روزی از فروپاشی کامل قرار دارند.»
در گزارش پزشکان بدون مرز آمده است که بسیاری از خانواده‌ها در جریان اخراج‌ها از هم پاشیده‌اند، شماری به افغانستان بازگردانده شده‌اند، جایی که نه‌خانه دارند، نه کار، نه حمایت، و نه حتی ابتدایی‌ترین خدمات درمانی. استفان مکی، یکی دیگر از مسئولان این نهاد، می‌گوید: «بازگشت به افغانستان به‌معنای روبه‌رو شدن با یک سیستم صحی فروپاشیده است. کسانی که به مراقبت‌های دایمی برای بیماری‌هایی مانند دیابت یا فشار خون نیاز دارند، حالا هیچ راهی برای درمان ندارند. افغانستان پیش از این هم با بحران شدید منابع و کمبود تجهیزات مواجه بود، اکنون با ورود ده‌ها هزار نفر مهاجر اخراج‌شده، این فشار دوچندان شده است.»
بر بنیاد داده‌های موجود، تنها در شش ماه نخست سال ۲۰۲۵، بیش از ۲۷۴ هزار مهاجر افغانستانی از پاکستان اخراج شده‌اند. از آغاز کمپین اخراج‌ها در نوامبر ۲۰۲۳، شمار کل اخراج‌شدگان از مرز یک میلیون نفر گذشته است.