نویسنده: یعقوب یسنا
نگارش مطبوعاتی شامل خبر، یادداشت‌ها و تحلیل‌های می‌شود که در رسانه‌های چاپی، انترنتی، دیداری و شنیداری نشر می‌شوند. معمولا به اخبار و تحلیل روی‌دادهای روز سیاسی، اجتماعی و فرهنگی یک کشور و جهان می‌پردازد.
خبر
هدف از خبرنویسی، اطلاع‌رسانی است. خبر معمولا اطلاع و آگهی در باره‌ی حادثه و روی‌دادی است. خبر وقتی ارزش خبری دارد که تازگی داشته باشد. اگر تازگی نداشت، قبلا توسط رسانه‌ای دیگر نوشته یا بیان شده بود، چندان ارزش خبری ندارد. بنابراین در خبرنویسی، اطلاع و آگهی در باره‌ی روی‌داد و حادثه‌ای و تازگی این اطلاع و آگهی در باره‌ی روی‌داد مهم است.
هر خبر دارای 6 عنصر خبری است‌که شامل این عناصر می‌شود:
چه کسی: معرفی انجام‌دهنده‌ی روی‌داد یا معرفی کسی و چیزی‌که روی‌داد بر آن رخ داده است. مثلا احمد در دَوِش برنده شد یا احمد مسابقه را باخت.
چه چیزی: روی‌داد یا حادثه معرفی می‌شود. مسابقه‌ی سالانه‌ی سراسری دَوِش برگزار شد.
کجا: محل روی‌داد معرفی می‌شود. مسابقه در غازی استدیو کابل برگزار شد.
چه زمانی: 30 جوزا از ساعت 10 تا 12 برگزار شد.
چرا: دلیل روی‌داد یا حاثه معرفی می‌شود. این مسابقه هر ساله برای مشخص شدن به‌ترین دونده‌ی سال برگزار می‌شود.
چگونه: کیفیت و شدت رخ‌دادن روی‌داد معرفی می‌شود. مسابقه بین دونده‌ها خیلی شدید بود، چندین دونده در مسیر به زمین افتادند و دچار آسیب سطحی شدند.
اگر این عناصر خبری در کنار هم قرار بگیرند، این خبر ارایه می‌شود: «مسابقه‌ی سراسری سالانه‌ی دَوِش دی‌روز به تاریخ 30 جوزا از ساعت 10 تا 12 در غازی ستدیوم شهر کابل برگزار شد. دونده‌ها در این مسابقه از سراسر کشور اشتراک کرده بودند. این مسابقه هر سال برای مشخص شدن به‌ترین دونده در کشور برگزار می‌شود. رقابت بین اشتراک‌کننده‌ها بسیار شدید بود که چندین دونده در مسیر به زمین افتادند و سطحی آسیب دیدند. در این مسابقه احمد از ولایت سمنگان برنده مسابقه شد، فرید قهرمان سال قبل، مسابقه را باخت.»
جای عناصر خبری ممکن در یک خبر تفاوت کند. اما اصولا باید یک خبر شامل این 6 عنصر باشد. هر خبر غیر از داشتن این 6 عنصر، دارای ساختار چهارگانه است‌که شامل تیتر (عنوان)، لید (خلاصه‌ی خبر)، متن (شرح و بدنه‌ی خبر) و پایان‌بندی خبر می‌شود. معمولا جنبه‌ی هیجان‌انگیزی و شگفت‌برانگیزی در تهیه‌ی عنوان خبر درنظر گرفته می‌شود.
تحلیل خبری
حتما در رسانه‌ها متوجه شده‌اید که بعد از برنامه‌ی خبری، برنامه‌ی تحلیل خبری ارایه می‌شود. در این برنامه کارشناسان دعوت می‌شوند تا برخی از خبرها را تحلیل کنند. در تحلیل خبری هر کارشناس بنابه گرایش سیاسی و… خود تحلیل متفاوتی از یک خبر ارایه می‌کند.
خبر معمولا فاقد دیدگاه جانب‌دارانه است. اما در تحلیل خبری نسبت به ابعاد اتفاق خبری، دیدگاه ارایه می‌شود. دیدگاه‌ها و ابرازنظرها در باره‌ی خبرها می‌توانند بر دیدگاه و قضاوت افراد جامعه در باره‌ی یک خبر تاثیر بگذارند.
بنابراین جریان‌های سیاسی و کارشناسان از ابعاد متفاوت، اتفاق یک خبر را تحلیل می‌کنند تا بتوانند از اتفاق آن خبر، استفاده‌ی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی کنند. در تحلیل خبری نمی‌توان تاکید کرد که تحلیل کدام جریان سیاسی یا کدام کارشناس درست است؛ زیرا مهم در تحلیل خبر، چگونگی استدلال جریان‌های سیاسی و کارشناسان از ابعاد اتفاق یک خبر است.
مقالاتی‌که در روزنامه‌ها و نشریه‌ها چاپ می‌شوند، اکثرا تحلیل خبر و روی‌دادها استند. در مقالات تحلیل خبری، روی‌داد و خبری مبنا قرار داده می‌شود، بعد آن روی‌داد و خبر از ابعاد متفاوت تحلیل و بررسی می‌شود. معمولا یک تحلیل خبری دارای 8 بند (پاراگراف) است. بند نخست اشاره به موضوع خبر است. 6 بند دیگر تحلیل خبر است. 2 بند آخر می‌تواند نتیجه‌گیری تحلیل بر اساس 6 بند تحلیل خبر باشد.
توصیف خبری
در توصیف خبری نیز مبنا یک حادثه و خبر است. نویسنده‌ی توصیف خبری، ظاهرِ اتفاقِ خبر را با جزییات گزارش می‌دهد و می‌نویسد. در توصیف خبری چگونگی یک حادثه و روی‌داد بنابه نشانه‌های مکان حادثه توصیف می‌شود.
در توصیف خبری، توصیف ادبی و توصیف گیاه‌شناسی استفاده از زبان و بیان یکی است. یعنی از زبان استفاده‌ی توصیفی صورت می‌گیرد. اما موضوع توصیف تفاوت می‌کند.
در توصیف خبری واقعیت یک حادثه و روی‌داد با جزییات توصیف می‌شود. در توصیف ادبی یک حادثه‌ی داستانی یا احساس و عواطف یک فرد توصیف می‌شود. در توصیف گیاه‌شناسی ویژگی‌های یک گیاه به جزییات توصیف می‌شود. در توصیف ادبی ممکن توصیف جنبه‌ی روانی و روحی (درون‌نگری) پیدا کند، اما در توصیف خبری و گیاه‌شناسی توصیف بر اساس واقعیت و ظاهر حادثه و گیاه صورت می‌گیرد.
